Om skred

Ordet "skred" er et generelt begrep...

________________________________________________________________________________________________

"Et skred er en massebevegelse hvor tyngdekraften bidrar til at materialer som stein, løsmasser, snø eller is beveger seg nedover en skråning på land og/eller under vann. Begrepet ras brukes ofte synonymt med skred."

- Terminologi for naturfare (NIFS, 2015)

________________________________________________________________________________________________

Terminologi for naturfare

Se definisjoner for ulike begreper innen naturfare

Vi delar grovt skreda inn i tre kategoriar basert på kva type masse dei inneheld:

Skred frå fjell/berg

Skred frå fjell/berg har underkategoriar basert storleik og korleis steinmassane bevegar seg nedover fjellsida (skreddynamikk).

Steinsprang

Ved steinsprang losnar éi eller eit fåtall steinblokker, med volum inntil nokre hundre kubikkmeter. Blokkene sprett, rullar eller sklir nedover skråninga.

Steinskred

Dersom steinmassane har eit større volum snakkar vi om eit steinskred, men klassifiseringa er òg avhengig av skreddynamikken.

Fjellskred

Ved fjellskred er meir enn fleire hundre tusen kubikkmeter med steinmassar i rørsle. Fjellskred står bak mange av dei største skredulukkene i Noreg.

Lausmasseskred

Lausmasseskred er vidare delt inn i jordskred og flaumskred, basert på mellom anna vassinnhaldet. Ein mindre type lausmasseskred er utglidning. Kvikkleireskred er ein eigen kategori, som løysast ut i ein spesiell type leire som er særleg ustabil. 

Jordskred

Jordskred er utglidning og raske bevegelser av vassmetta lausmassar ned bratte skråningar. Jordskred går utanfor definerte vassvegar.

Flaumskred

Flaumskred er hurtige, flaumliknande skred som i hovudsak opptrer langs elve- og bekkeløp, men òg der det vanlegvis ikkje er permanent vassføring.

Kvikkleireskred

Den vanligvis faste grunnen blir flytande idet ein skjør korthusstruktur av leirepartiklar, som er fylt med vatn, plutselig kollapsar.

Snøskred

Snøskred delast gjerne inn i to hovudtypar: flakskred og laussnøskred. Begge typane kan igjen delast inn i underkategoriar basert på vassinnhaldet. Dersom snøen er heilt vassmetta kan det oppstå ein tredje type skred – sørpeskred.

Flakskred

Eit flakskred oppstår når ein større del av snødekket losnar, som eit flak langs eit glideplan. Skreda losnar som oftast i sjiktovergangar innad i snøen.

Laussnøskred

Laussnøskred oppstår normalt i svært bratte fjellsider (som regel meir enn 35-40 grader), og startar gjerne med ei lita lokal utglidning.

Sørpeskred

Når snømassane er vassmetta, slik som under intens snøsmelting eller kraftig regnvær, kan det oppstå sørpeskred.