English
Publisert 07.08.2020 , sist oppdatert 07.05.2024

Om skred

Her kan du lære om ulike typer skred. 

Vi delar grovt skred i tre kategoriar, basert på kva type masse dei inneheld:

Skred frå fjell/berg

Skred frå fjell/berg har underkategoriar basert storleik og korleis steinmassane bevegar seg nedover fjellsida (skreddynamikk).

Steinsprang
Ved steinsprang losnar éi eller eit fåtall steinblokker, med volum inntil nokre hundre kubikkmeter. Blokkene sprett, rullar eller sklir nedover skråninga.
Steinskred
Dersom steinmassane har eit større volum snakkar vi om eit steinskred, men klassifiseringa er òg avhengig av skreddynamikken.
Fjellskred
Ved fjellskred er hundre tusen til fleire millioner kubikkmeter med steinmassar i rørsle. Fjellskred står bak mange av dei største skredulukkene i Noreg.

Lausmasseskred

Lausmasseskred er vidare delt inn i jordskred og flaumskred, basert på mellom anna vassinnhaldet. Ein mindre type lausmasseskred er utglidning. Kvikkleireskred er ein eigen kategori, som løysast ut i ein spesiell type leire som er særleg ustabil. 

Jordskred
Jordskred er utglidning og raske bevegelser av vassmetta lausmassar ned bratte skråningar. Jordskred går utanfor definerte vassvegar.
Flaumskred
Flaumskred er hurtige, flaumliknande skred som i hovudsak opptrer langs elve- og bekkeløp, men òg der det vanlegvis ikkje er permanent vassføring.
Kvikkleireskred
Den vanlegvis faste grunnen blir flytande idet ein skjør korthusstruktur av leirpartikliar som er fylt med vatn, plutseleg kollapsar!

Snøskred

Snøskred delast gjerne inn i to hovudtypar: flakskred og laussnøskred. Begge typane kan igjen delast inn i underkategoriar basert på vassinnhaldet. Dersom snøen er heilt vassmetta kan det oppstå ein tredje type skred – sørpeskred.

Flakskred
Eit flakskred oppstår når ein større del av snødekket losnar, som eit flak langs eit glideplan. Skreda losnar som oftast i sjiktovergangar innad i snøen.
Laussnøskred
Laussnøskred oppstår normalt i svært bratte fjellsider (som regel meir enn 35-40 grader), og startar gjerne med ei lita lokal utglidning.
Sørpeskred
Når snømassane er vassmetta, slik som under intens snøsmelting eller kraftig regnvær, kan det oppstå sørpeskred.

Ordet skred er eit generelt omgrep..

"Eit skred er ei masserørlse der tyngdekrafta bidreg til at materiale som stein, lausmassea, snø eller is bevegar seg nedover ei skråning på land og/eller under vatn. Omgrepet ras brukast ofte synonymt med skred" (NIFS, 2015). 

Finn definisjonar på norsk og engelsk for ulike omgrep innan naturfare

Finn historiske skredhendelser og les om registrering av skred